Thời gian gần đây Bệnh viện Nhi TW đã tiếp nhận điều trị không ít trường hợp trẻ bị bỏng.
Tai nạn bỏng không chỉ để lại di chứng về chức năng và thẩm mỹ mà còn có thể dẫn đến t.ử v.ong nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách.
Trẻ suýt m.ất m.ạng vì bỏng điện, bỏng a xít
Thời gian gần đây, đơn vị Bỏng, Khoa Chỉnh hình – Bệnh viện Nhi TW đã tiếp nhận điều trị nhiều trường hợp trẻ bị bỏng và di chứng bỏng nặng nề.
Mới đây, b.é t.rai N.T(11 t.uổi, ở Hà Nội) được gia đình phát hiện bị điện giật ngoài sân trong tình trạng tím tái, ngừng thở và được gia đình sơ cứu tại chỗ bằng cách ép tim, sau 35 phút ép tim trẻ thở lại và được chuyển đến cơ sở y tế gần nhà, tiếp đó là Bệnh viện Đa khoa tuyến tỉnh.
Do tình trạng chuyển biến nặng, trẻ được chuyển đến Bệnh viện Nhi TW trong tình trạng thở máy, suy đa tạng, hôn mê sau ngừng tuần hoàn, bỏng điện độ IV-V vùng cổ tay phải, cổ tay trái và vùng ngực. Ngay lập tức trẻ được hồi sức tích cực và phẫu thuật cấp cứu để giải phóng chèn ép khoang cẳng tay phải do hoại tử bỏng khô chèn ép.
Các y bác sĩ Bệnh viện Nhi TW chăm sóc cho trẻ bị bỏng điện Ảnh: BVCC
Sau 1 tuần điều trị trẻ thoát thở máy tuy nhiên tình trạng suy thận cấp vẫn nặng nên được chuyển đến điều trị tại khoa Thận và Lọc m.áu. Khi tình trạng suy thận được cải thiện, sau đó trẻ được chuyển đến đơn vị Bỏng – Khoa Chỉnh hình.
Tại đây, trẻ được phẫu thuật cắt lọc hoại tử, chuyển vạt da, ghép da che phủ diện bỏng hoại tử da, gân cơ, xương; sử dụng các liệu pháp tư vấn tâm lý giúp trẻ giảm đau, đồng thời các bác sĩ hướng dẫn cho gia đình tập phục hồi chức năng cho trẻ. Ngoài ra trẻ được tư vấn chế độ ăn giúp trẻ nâng cao thể trạng, hồi phục nhanh. Hiện tình trạng sức khỏe của trẻ ổn định, có thể ra viện trong một vài ngày tới.
Một trường hợp thương tâm khác là b.é g.ái 2 tháng t.uổi ở Hà Nội, bị bỏng do người nhà lấy nhầm lọ Acid trichloracetic 80% (là một chất tương tự axit axetic, được sử dụng cho điều trị mụn cóc, mụn cơm, mắt cá chân) để cho trẻ uống, thay vì lấy lọ thuốc Aquadetrim (Vitamin D3) trẻ đang dùng hàng ngày (do hình dáng và màu sắc của hai lọ giống nhau).
Sau khi nhỏ thuốc vào miệng, trẻ khóc thét, hoảng loạn, lúc đó gia đình mới phát hiện ra sự nhầm lẫn. Trẻ đã được sơ cứu tại nhà và đưa đến đơn vị Bỏng – Khoa Chỉnh hình, Bệnh viện Nhi TW. Tại đây trẻ được chẩn đoán bỏng axit độ III khoang miệng, tổn thương phổi và theo dõi bỏng thực quản.
Sau 10 ngày được điều trị tích cực bằng các thuốc đặc hiệu, sức khỏe của bệnh nhi ổn định và được ra viện. Tuy nhiên, các bác sĩ cho biết trẻ vẫn cần được theo dõi tình trạng ăn uống và hô hấp để quản lý di chứng tổn thương phổi và thực quản sau bỏng.
ThS.BS CKII Phùng Công Sáng – Phụ trách đơn vị Bỏng – Khoa Chỉnh hình, Bệnh viện Nhi TW cho biết, da t.rẻ e.m mỏng và liên kết giữa các lớp lỏng lẻo hơn người lớn, nên bỏng thường nặng và sâu. Với trẻ nhỏ dưới 6 tháng t.uổi, hệ miễn dịch còn yếu nên nguy cơ n.hiễm t.rùng vùng bỏng cao, nguy cơ shock bỏng cũng cao hơn (dù diện tích bỏng không lớn 3% – 5%).
Bàn tay bị bỏng nước sôi của trẻ
Có rất nhiều nguyên nhân khác nhau gây bỏng cho t.rẻ e.m, trong đó có sự bất cẩn của người lớn trong việc chăm sóc trẻ. Bỏng chủ yếu là ở vùng cơ quan vận động (bàn tay, bàn chân), do nước sôi hoặc cháo.
Bỏng bàn tay, chân hầu như không nguy hiểm đến tính mạng, nhưng lại để lại hậu quả về chức năng và thẩm mỹ theo suốt cuộc đời của trẻ (nếu điều trị di chứng thì cũng lâu và tốn kém).
Cần làm gì khi trẻ bị bỏng?
Việc sơ cứu ban đầu tại nhà khi trẻ bị bỏng là một trong những yếu tố quan trọng để hạn chế độ sâu của bỏng, mức độ nặng toàn thân và tránh tình trạng bội nhiễm.Tuy nhiên việc sơ cứu cần người giám hộ trẻ phải bình tĩnh và xử trí đúng cách. Theo BS Sáng, khi trẻ bị bỏng cần nhanh chóng cách ly trẻ khỏi nguyên nhân gây bỏng.
– Đối với trẻ bị bỏng điện: nhanh chóng tách nạn nhân với nguồn điện (ngắt cầu dao, dùng gậy gỗ gạt dòng điện cao) và đưa người bệnh đến nơi thoáng mát. Nếu trẻ bị ngã, cần có phương án chống đỡ phía dưới để tránh tình trạng chấn thương nặng thêm.
Gia đình cần tiến hành đ.ánh giá hô hấp tuần hoàn, ý thức trẻ và tìm xem các chấn thương khác nếu có ngã kèm theo, để tìm cách sơ cứu cho đúng, tránh làm tổn thương cột sống cổ hoặc các chi (nếu có) bị nặng thêm.
Nếu trẻ ngừng tuần hoàn thì tiến hành ép tim ngoài lồng ngực đúng cách đồng thời gọi y tế hỗ trợ. Gia đình chỉ nên di chuyển người bệnh đến cơ sở y tế khi trẻ đã được sơ cấp cứu ban đầu.
– Đối với trẻ bị bỏng hóa chất: Rửa ngay vùng bị bỏng, rửa liên tục bằng nước sạch càng nhiều càng tốt. Tốt nhất là rửa dưới vòi nước chảy, nếu không các tổ chức ở vùng bỏng sẽ bị tổn thương nặng hơn.
Nếu b.ỏng m.ắt do hóa chất cần được rửa mắt bằng cách ngụp mặt vào chậu nước và chớp mắt liên tục cho hoá chất trôi ra hết.
Phải nhanh chóng tháo bỏ ngay quần áo bị dính hóa chất. Khi tháo phải lưu ý bảo vệ tay của người làm động tác đó (không dùng tay trần để tháo). Không c.ởi q.uần á.o người bị bỏng rất dễ gây l.ột d.a, tốt nhất là nên xé bỏ quần áo dính hoá chất.
Nếu vết bỏng chảy nhiều m.áu, sau khi rửa sạch dưới vòi nước nên băng vết bỏng lại. Lưu ý không băng chặt và phải dùng bông, gạc sạch. Sau khi sơ cứu xong, cần chuyển ngay nạn nhân tới trung tâm y tế gần nhất để được điều trị kịp thời.
– Đối với trẻ bỏng do nước sôi, bỏng hơi, cháo: ngay khi trẻ bị bỏng cần ngâm bộ phận bị bỏng (tay, chân) vào trong nước sạch, mát (từ 16 đến 20 độ C, tốt nhất trong 30 phút đầu sau khi bị bỏng). Nếu trẻ bị bỏng vùng mặt thì dùng khăn ướt mềm đắp vào mặt, nếu diện bỏng rộng thì cần chú ý giữ ấm cho trẻ ở những phần không bị bỏng.
Di chứng sau bỏng của t.rẻ e.m
Việc này có tác dụng giảm độ sâu của bỏng và làm giảm cảm giác đau đớn cho trẻ, sau đó nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế có điều trị bỏng để được điều trị kịp thời.
Để phòng tránh tai nạn bỏng hiệu quả và hạn chế những rủi ro đáng tiếc có thể xảy ra, bác sĩ khuyến cáo:
– Cha mẹ không nên cho trẻ chơi đùa ở nơi đang nấu ăn hoặc các nơi gần nguồn điện, dây dẫn điện, ổ cắm điện…
– Thức ăn, thức uống nóng, các vật dễ cháy nổ như xăng, dầu, cồn, diêm quẹt…phải để nơi an toàn và trẻ không thể với tới được.
– Không nên đựng hóa chất trong vỏ chai đựng nước uống như như Lavie, trà C2…, nhằm tránh các nhầm lẫn có thể xảy ra.
– Không để chung thuốc uống với những thuốc khử khuẩn, dùng ngoài.
– Khi trông trẻ, người lớn cần có sự giám sát chặt chẽ, thường xuyên…
Bát canh nóng khiến bé 7 tháng t.uổi bỏng nặng
Bé 7 tháng t.uổi, bị bát nước canh nóng đổ lên người, bỏng nặng vùng ngực, bụng, đùi.
Các bác sĩ Khoa Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện đa khoa tỉnh Cao Bằng, ngày 6/8, cho biết bé bỏng độ 3, diện tích khoảng 15% cơ thể.
Người nhà cho biết trước đó đã tự sơ cứu cho bé bằng cách để vùng bỏng dưới vòi nước, bôi kem đ.ánh răng và tiết gà vào vết bỏng theo kinh nghiệm dân gian. Bé quấy khóc nhiều, gia đình mới đưa đến Trung tâm Y tế huyện Hà Quảng rồi chuyển bệnh viện tỉnh điều trị. Bé được xử trí chống sốc, giảm đau, sơ cứu bỏng, cần chăm sóc, theo dõi thêm tại bệnh viện.
Bỏng là tai nạn thường gặp trong sinh hoạt hàng ngày, nhất là bỏng nước sôi. Trẻ bị bỏng thường chậm hồi phục hơn so với người lớn do lớp da mỏng hơn, sức chịu nhiệt kém nên khi bị, mức độ bỏng sẽ nặng, sâu hơn người lớn, thậm chí gây tổn thương tận cơ, xương, mạch m.áu, thần kinh… Ngoài ra, bỏng ở t.rẻ e.m, dù diện tích nhỏ cũng có thể gây mất muối, nước, huyết tương… dẫn đến tình trạng hoảng loạn, sốc, nhiễm khuẩn, nhiễm độc và t.ử v.ong.
Khi trẻ bị bỏng, gia đình cần loại bỏ ngay tác nhân gây bỏng và đưa trẻ vùng an toàn. Nhanh chóng đưa vết bỏng vào dưới vòi nước hoặc vào chậu nước lạnh và sạch để giảm nhiệt độ bỏng, giảm đau, giảm phù nề, viêm nhiễm và giảm độ sâu của vết thương, hạn chế tổn thương lan rộng. Nếu không, có thể dội nước mát sạch lên đó vài lần. Lưu ý bảo vệ vết thương để tránh tổn thương và n.hiễm t.rùng thêm bằng cách dùng bằng gạc sạch hoặc vải mỏng băng nhẹ nhàng che phủ vết bỏng, tránh băng quá chặt làm tổn thương tại vết bỏng nặng thêm. Phụ huynh cần liên tục động viên, trấn an trẻ.
Nếu vùng bỏng lớn, không nên cởi bỏ quần áo khiến bị l.ột d.a vùng bỏng mà dùng kéo cắt áo quần ra tách khỏi vết bỏng giảm đau rát, viêm nhiễm. Nhẹ nhàng tháo bỏ các tư trang cá nhân, vòng lắc hoặc đồng hồ, giày dép… trước khi vết bỏng bị sưng nề rồi đưa trẻ nhập viện.
Không bôi bất cứ thuốc hoặc hóa chất nào lên vết bỏng. Không dùng đá để làm mát vết bỏng, làm tế bào co lại khiến vết bỏng lâu khỏi và dễ bị loét hơn.
Gia đình cần thường xuyên để mắt đến trẻ; để những thứ dễ gây bỏng như nước sôi, phích nước, bát canh nóng… xa tầm với của trẻ và ở nơi gọn gàng, tránh để ở lối đi khiến người khác va phải. Khi trẻ đã nhận thức được, phụ huynh cần thường xuyên nhắc nhở trẻ về cách phòng tránh tai nạn bỏng; cách xử trí khi bị bỏng để đảm bảo an toàn.
