Lạm dụng các loại lá cây, bài thuốc thanh nhiệt truyền miệng tiềm ẩn nhiều rủi ro, có thể gây tác dụng ngược khiến gan bị tổn thương.
Theo BS.CKI Huỳnh Văn Trung (Trung tâm Nội soi và phẫu thuật nội soi tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, TP HCM), gan đảm nhiệm chức năng hấp thụ các chất độc hại, sau đó chuyển đổi thành chất vô hại hoặc thải các chất độc này ra ngoài cơ thể. Do nằm ở vị trí “cửa ngõ” là xoang gan – nơi dẫn m.áu ra, vào gan, tế bào Kupffer liên tục bị kích hoạt quá mức bởi các yếu tố độc hại, nhất từ rượu bia, hóa chất, lạm dụng thuốc, bảo quản và chế biến thực phẩm sai cách… Khi đó, tế bào Kupffer sẽ phóng thích các chất gây viêm khiến tế bào gan tổn thương dẫn đến chức năng tiêu hóa và thải độc bị suy yếu, gây nên các vấn đề như mụn nhọt, mề đay, ngứa ngáy, khó tiêu, khó ngủ…
Trong tình hình dịch bệnh, một số người khi có các biểu hiện nói trên, tự chẩn đoán rằng gan đang bị nóng và tìm các loại nước để mong làm mát gan, giải độc gan. Tuy nhiên, bác sĩ Huỳnh Văn Trung khuyến cáo, tình trạng dùng các loại lá cây, bài thuốc truyền miệng không đúng cách tiềm ẩn nhiều rủi ro, có thể có tác dụng ngược khi tạo thêm áp lực cho hoạt động của gan thậm chí khiến gan dễ bị tổn thương hơn.
Các biểu hiện mụn nhọt làm nhiều người nghĩ ngay đến tình trạng gan nóng. Ảnh: Shutterstock
Lạm dụng nước thanh nhiệt có thể gây hại gan
Các loại nước thanh nhiệt chế biến từ những cây cỏ khá lành tính, được sử dụng trong đời sống từ lâu đời. Theo y học cổ truyền, các loại nước giải khát này có công dụng thanh nhiệt, lợi tiểu, thường được dùng để phòng ngừa và giải trừ tình trạng “tích nhiệt” trong cơ thể.
Theo bác sĩ Huỳnh Văn Trung, các loại nước mát gan, trà thảo mộc không phải “thuốc tiên” như nhiều người vẫn nghĩ. Nếu có tác dụng cũng chỉ giúp mát dịu tạm thời, giải nhiệt, lợi tiểu chứ không tác động đúng vào gan – cơ quan thực hiện quá trình giải độc chính của cơ thể. Hiện tại, chưa có nghiên cứu nào cho thấy các loại nước thanh nhiệt đem lại lợi ích rõ ràng cho gan trong việc tăng cường khả năng khử độc hay bảo vệ gan trước các độc tố.
“Nếu quá lạm dụng các loại nước thanh nhiệt, tác dụng lợi tiểu có thể làm mất cân bằng điện giải, tăng đào thải, kém hấp thu một số vi chất cần thiết cho cơ thể như canxi, kali… Có trường hợp dùng quá nhiều atiso (hơn 2 lít/ngày) làm co thắt cơ trơn của đường tiêu hóa khiến gây đầy hơi, chướng bụng, ảnh hưởng đến dạ dày. Với những ai đang sử dụng thuốc chữa bệnh thì các loại nước này có thể làm giảm tác dụng của thuốc”, bác sĩ Huỳnh Văn Trung nói.
Các loại nước thanh nhiệt không có tác dụng tăng cường chống độc, giải độc bảo vệ gan như nhiều người vẫn nghĩ. Ảnh: Shutterstock
Nếu sử dụng nước giải nhiệt không rõ thành phần và nguồn gốc lâu dài còn có thể gây độc cho gan. Nguyên nhân là do các loại nước lá có thể có tạp chất và các độc tố, sau khi uống được gan chuyển hóa và đào thải ra ngoài. Các tạp chất hay độc tố sẽ kích thích tế bào Kupffer hoạt động quá mức khiến gan có nguy cơ bị tổn thương, thậm chí về lâu dài có thể bị các bệnh nguy hiểm như viêm gan, xơ gan, ung thư gan.
Bác sĩ Huỳnh Văn Trung cho biết, với những người đã bị viêm gan, uống các loại cây cỏ có thể làm che lấp các triệu chứng của bệnh, khiến người bệnh chủ quan tưởng mình đã khỏi mà không điều trị tích cực, bỏ lỡ giai đoạn điều trị hiệu quả. Khi có biểu hiện bất thường nào trên cơ thể liên quan đến chức năng gan như ngứa da, mụn nhọt, mề đay, chán ăn, vàng da nên đến các cơ sở y tế để được khám và chẩn đoán, không nên trì hoãn vì sợ lây nhiễm Covid-19.
Nếu cần sử dụng thêm sản phẩm để giải độc gan thì người bệnh nên tìm đến tinh chất đã được chứng minh về tính hiệu quả và an toàn. Hiện nay, các nhà khoa học Mỹ đã tìm ra hai tinh chất là Wasabia và S. Marianum được chứng minh là có tác dụng kiểm soát tế bào Kupffer, làm giảm các chất gây viêm, từ đó góp phần giảm thiểu số lượng tế bào gan bị hủy hoại, tăng cường khả năng giải độc, chống độc cho gan.
Các tinh chất giúp giải độc gan. Ảnh: ECO
Lưu ý khi dùng nước thanh nhiệt
Dùng cây lá làm nước thanh nhiệt theo kinh nghiệm dân gian là thói quen có lợi để giải nhiệt, lợi tiểu, kích thích tiêu hóa… Nhưng không nên lầm tưởng các loại nước này có tác động chống độc, giải độc gan và cần lựa chọn kỹ để không chứa hóa chất độc hại cũng như chế biến, bảo quản và sử dụng đúng cách.
Khi sử dụng các loại nước từ cây lá, trước hết, cần chú ý liều lượng vừa phải, dùng luân phiên các loại nước và xen cách ngày, tránh lạm dụng quá mức một loại nước liên tục nhiều ngày liền và tuyệt đối không dùng thay thế nước lọc. Ngoài ra cần lưu ý thêm:
– Sau bữa ăn có nhiều đồ sống lạnh như rau sống, canh, rau nên giảm lượng các loại nước uống này để tránh gây rối loạn tiêu hóa.
– Khi chọn mua các cây lá này ở dạng khô thì phải loại bỏ nguyên liệu bị ẩm mốc, biến chất; tốt nhất là nên mua đồ tươi về nấu nước uống hoặc phơi sấy khô.
– Không nên uống các loại nước này quá nhiều vào buổi tối để tránh tình trạng tiểu đêm ảnh hưởng đến giấc ngủ.
Trong trường hợp có những dấu hiệu bất thường về gan mật, tiêu hóa kéo dài, cần được khám để chẩn đoán và điều trị kịp thời. Song song với các giải pháp trên thì duy trì lối sống lành mạnh, bao gồm tập thể dục đều đặn, ăn uống cần bằng, hạn chế ăn nhiều dầu mỡ chất béo, nhất là hạn chế hút thuốc, uống rượu bia, sẽ giúp duy trì lá gan khỏe mạnh.
Lưu trữ tế bào gốc từ m.áu và mô dây rốn để làm gì?
Vợ tôi sắp sinh, tôi nghe nói lưu trữ tế bào gốc từ m.áu và mô dây rốn là cơ hội duy nhất trong đời của trẻ để giúp điều trị nhiều bệnh nguy hiểm sau này.
Xin bác sĩ giải thích tế bào gốc là gì, giúp điều trị bệnh nào, cho ai? Hiện, Trung tâm Lưu trữ tế bào gốc tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh có gì đặc biệt, thủ tục lưu trữ ra sao? (Minh Đức, TP.HCM).
TS-BS Huỳnh Thanh Tuấn – Giám đốc Trung tâm Tế bào gốc, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM cho biết: Lưu trữ tế bào gốc từ m.áu và mô dây rốn của trẻ sơ sinh được coi là “bảo hiểm sinh học trọn đời” cho sức khỏe, sinh mạng của trẻ và cả người thân.
Tế bào gốc được xem như tế bào đa năng, có thể tự làm mới, tăng sinh, biệt hóa thành bất kỳ loại tế bào nào khác trong cơ thể như tế bào m.áu, tế bào mô cơ, xương, gan, thận, thần kinh… Ngày nay, y học tái tạo ứng dụng tế bào gốc để nghiên cứu điều trị các bệnh hiểm nghèo, mang lại hiệu quả chưa từng có trước đây.
Khoa học đã tìm thấy trong m.áu và mô dây rốn của trẻ sơ sinh có chứa một nguồn tế bào gốc dồi dào. Tế bào gốc tách chiết từ m.áu và mô dây rốn được đ.ánh giá cao vì còn rất non trẻ (0 t.uổi), có khả năng tăng sinh, biệt hóa, thích ứng cao hơn so với các tế bào gốc trưởng thành. Ngoài ra, các tế bào gốc này còn có khả năng phù hợp miễn dịch, thích ứng với cơ thể người thân cao hơn so với nguồn tế bào gốc từ những người không cùng huyết thống. Do đó, cả em bé và người thân đều sẽ được hưởng lợi từ việc lưu trữ tế bào gốc này.
Nếu như trước đây, dây rốn của trẻ sơ sinh thường bị bỏ đi sau khi bé chào đời, thậm chí được coi là “rác thải y tế”, thì hiện nay, bằng công nghệ hiện đại, dây rốn của trẻ sơ sinh được giữ lại, chiết tách, tăng sinh và lưu trữ nguồn tế bào gốc quý giá. Việc này chỉ có thể thực hiện khi trẻ vừa được sinh ra, là cơ hội duy nhất trong cuộc đời của trẻ.
Lưu trữ tế bào gốc từ m.áu và mô dây rốn là cơ hội duy nhất của trẻ khi chào đời, giúp điều trị nhiều bệnh nguy hiểm trong tương lai
Hiện nay, trên thế giới, công nghệ tế bào gốc được nghiên cứu, ứng dụng trong điều trị hàng trăm bệnh lý khác nhau. Nguồn tế bào gốc từ m.áu dây rốn giúp điều trị các bệnh lý về m.áu như: bạch cầu cấp – mãn, Hodgkin, đa u tủy, suy tủy, thiếu m.áu bất sản, Thalassemia thể nặng, hỗ trợ trong trị liệu ung thư… Nguồn tế bào gốc từ mô dây rốn ứng dụng điều trị các bệnh lý: bệnh tim mạch, tiểu đường, đột quỵ, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), thoái hóa xương khớp, bệnh gan, thận, bệnh Alzheimer, Parkinson, bại não, tự kỷ, rối l.oạn c.ương d.ương, bệnh tăng nhãn áp và rất nhiều bệnh lý rối loạn miễn dịch và chuyển hóa khác.
Trung tâm Tế bào gốc thuộc Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh được Bộ Y tế cấp phép vào tháng 7.2019 – là một trong những cơ sở đầu tiên tại Việt Nam hoạt động ở phạm vi chuyên môn toàn diện: thu thập, tiếp nhận, xử lý, bảo quản, lưu trữ, ứng dụng điều trị bệnh, nuôi cấy, cung ứng tế bào gốc cho các cơ sở y tế, nghiên cứu và ứng dụng tế bào gốc trong trị liệu lâm sàng…
Trung tâm Tế bào gốc BVĐK Tâm Anh sở hữu trang thiết bị chuyên dụng hiện đại hàng đầu thế giới
Quá trình lưu trữ tế bào gốc tại Bệnh viện Tâm Anh được thực hiện theo các tiêu chuẩn quốc tế với hệ thống trang thiết bị hiện đại, đồng bộ, sử dụng các kỹ thuật tiên tiến nhất trong y sinh giúp xử lý, phân tích, đ.ánh giá chuẩn xác chất lượng của từng mẫu tế bào gốc nhằm phục vụ cho mục đích trị liệu về sau.
Ngoài ra, Trung tâm Tế bào gốc tại BVĐK Tâm Anh còn sở hữu chu trình khép kín: Dịch vụ sản khoa – thu thập – phân tách – tăng sinh – lưu trữ – ứng dụng tế bào gốc trong điều trị bệnh, nhằm đảm bảo tiêu chuẩn, rút ngắn thời gian thực hiện, giảm bớt gánh nặng chi phí cho khách hàng.
Hiện nay, khách hàng sinh con tại Bệnh viện Tâm Anh hoặc sinh ở bất kỳ bệnh viện nào nhưng có nhu cầu lưu trữ tế bào gốc đều có thể đăng ký dịch vụ thu thập và lưu trữ tế bào gốc tại Bệnh viện Tâm Anh. Quy trình lưu trữ tế bào gốc tại Bệnh viện Tâm Anh thuận tiện, bao gồm: Đăng ký dịch vụ trước khi sinh (khoảng tuần thứ 34 của thai kỳ); Sản phụ được xét nghiệm sàng lọc, kiểm tra sức khỏe liên quan; Ký hợp đồng lưu trữ; Tiến hành thu thập mẫu m.áu và mô dây rốn khi sinh; Đ.ánh giá chất lượng, xử lý mẫu, phân lập, tăng sinh và lưu trữ.
Thời gian lưu trữ tế bào gốc tại Bệnh viện Tâm Anh kéo dài đến 60 năm và có thể lâu hơn. Theo đó, bất cứ khi nào em bé và người thân có nhu cầu về tế bào gốc để điều trị bệnh, chăm sóc sức khỏe, có thể sử dụng dễ dàng nguồn lưu trữ tế bào gốc này. Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh luôn tiên phong ứng dụng kỹ thuật cao, là đơn vị hàng đầu trong nghiên cứu, ứng dụng tế bào gốc trong trị liệu lâm sàng hiện nay.
Trung tâm Tế bào gốc Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh:
Hà Nội: 108 Hoàng Như Tiếp, P.Bồ Đề, Q.Long Biên, Hotline: 18006858
TP.HCM: 2B Phổ Quang, P.2, Q.Tân Bình, Hotline: 028.71026789.
